Kaşkayı Türk Balası’ndan Çille Gecesi Paylaşımı

İran coğrafyasında Çille Gecesi olarak bilinen NarduganBayramı Türk kültüründe yılın en önemli gecelerinden biridir.
Çille’nin kökeni ise Gergin ve Sıkışık anlamına gelen Çil sözcüğüdür.
Bu gece yılın en uzun gecesi olduğundan, soğuktan kaynaklı Çile’nin en büyüğünün yaşanabileceği gece olarak bilinir. ÇilleGecesi’nde aileler ocağın etrafında öyküler, şiirler ve anılar paylaşarak güneşin doğuşunu görmek için sabahlıyor.
Tatlı ve tuzlu atıştırmalıklar eşliğinde nar ve karpuz gibi meyveler de bu gecenin sofrasına renk katıyor.
Sevgililer, adaklılar(nişanlılar), arkadaşlar ve akrabalar bu uzun gecenin aydın bir güne açılışını birbirlerine kutlayıp çille gecesinin yüngül(hafif) geçmesini diler.
Celali Türk takviminde, Türk topraklarında güz döneminin sonu (~21Aralık) yılın en uzun gecesi olarak belirlenmiştir.

Son yıllarda sosyal medyanın yaygınlaşması sayesinde Türk çocuklar da bu eski geleneği yaşatmaya özen göstermeye başladı.

Bu videoyu Kaşkayıyurt’ta yaşayan 9 yaşında bir Türk çocuğu çille gecesine özel hazırlamıştır.
Şiir Kaşkayı Türklerinin ünlü şairi Ayvaz Keşküllü’ye aittir.
Kaşkayı Türk Lehçesi’nin Anadolu Türkçesine benzerliği dikkat çekiyor.

Sarı gümüş tellerine
Ömrü uzak yaz ekerim
Gel nazgül yollarına
Bir Dine’çez(Dine kadar) gül dökerim

Bir etek yıldız seperim
Şamlarına yaşım ile
Sen ki gelen(gelesin) yolları ben
Döşüyerim(döşerim) başım ile

Kış dolanır dağ başına
Yatmış uşaklar düşüne
Duman gelir tuz apara (götüre)
7 Yaşar kız apara

Atımızı heğerlerim
Tanrıdan imdat isterim
Çölde dolanmış dumana tuz yüklerim
Kuyruğuna koz (ceviz) yüklerim

Uşakların gün ki batar
Balınca (yastığa) baş koyup yatar
Düşte görürler kış olur
Tuz aparan duman gelir

Çağır uşaklar uyana
Tur (kalk) bir ışık sal dumana
Eride dağlar karını
Karı gere tamdarını (Cecimini)

Koyma duman tuz apara
Yedi yaşar kız apara

Şair: Ayvazüllah Seferi Keşküllü
Sunum: Aymah Sefihanlı

Dine: Kaşkayıyurt’ta yüksek bir dağ.
Karı Tamdarı: gökkuşağı.
Uşak: çocuk.
Tamdar: Dokum tezgahı.